Kosova'da Yayınlanan Türkçe Gazete ve Dergiler-I

Balkanlar, insanlık tarihi bakımından oldukça eski ve önemli bir coğrafyadır. Bölgedeki Türk varlığı, çok eskilere dayanır. Balkanlardaki asıl kalıcı ilişkiler ise, Osmanlı ile kurulur. Balkanlar, hem Osmanlı devlet yönetimine, hem de Osmanlı edebiyatına damga vuran şahsiyetleri yetiştirmesi bakımında da önemli bir bölgedir. Geçmişten gelen sosyal ve kültürel bağlar, geçmişte kurulan bu güzel ilişkiler günümüzde de halen devam etmektedir.

            Ancak Osmanlının bu topraklardan çekilmesiyle durum değişir. Yaşanan sıkıntılar yüzünden göçler başlar. 1917 Bolşevik ihtilalinden sonra bölge Varşova Paktıyla kurulan demir perdenin karanlığına gömülür. Türk varlığı azınlık durumuna düşer. Giderek artan baskı ve şiddet eğilimleri Türkçe'yi de derinden etkiler. Yeni bir göç dalgası başlar. İkinci dünya savaşının sonuna kadar, bölgedeki Türk varlığı resmen tanınmaz ve bütün ulusal haklarından yoksun kalır. 1912-1951 yılları Türkçe için kapalı ve karanlık bir dönemdir. Bölgede Osmanlıdan sonra yaşanan önemli tarihi gelişmeler, buradaki Türk varlığını olumsuz yönde etkilese de tamamen yok edemez ve Türkçenin bölgedeki etkinliğinin önüne geçemez. Çünkü Osmanlıdan başlayarak Balkanlarda Türk diliyle meydana getirilen -hatta etnik bakımdan Türk olmayanların bile katkıda bulunduğu- zengin bir edebi varlık bulunur.

Ancak II. Dünya Savaşından sonra kurulan Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti  ile ülkede yaşayan azınlıklar birçok haklara sahip olur. Bu hakların en çok tezahür ettiği alan basın-yayındır. Bu çerçevede, 1944 yılında Makedonya’da kurulan Birlik gazetesinin neşri ile başlayan bu süreç, Türkçe radyo, gazete, dergi yayını ve kitap baskılarıyla devam eder. Bölgede yeni bir edebi çevre oluşturulur. Modern Balkan Türk edebiyatının kurulmasına zemin hazırlayan bu çevre, Yugoslav coğrafyasında büyük etki bırakır. Fakat Kosova özerk bölgesinde yaşayan Türkler, ancak 1969 yılından itibaren Kosova'da yayımlanmaya başlayan gazete ve dergiler vasıtasıyla bu imkânlara kavuşabilirler.[1]

1960’lı yılların sonlarına doğru Kosova Özerk Bölgesinde de edebiyat ve sanat hareketi yoğunluk kazanır. 1 Mayıs 1969 tarihinde Priştine’de Tan gazetesi çıkar. Tan Yayın Şirketi denilebilir ki, Birlik yayınlarının Üsküpte yaptığı işin aynısını burada yapar. Kısa bir süre sonra da Kosova’da yaşayan Türk halkının sanat hareketlerini kitlelere duyurabilecekleri sanat dergileri çıkmaya başlar. Bunlar, üç ayda bir -sonra iki ayda bir- çıkan Çevren (1973), Prizren’de Doğru Yol KGS, Dergisinin çıkardığı Esin (1976) ve Tan gazetesi’nin bünyesinde çıkan Kuş dergisidir (1979). Bu dergiler, Kosova’da yaşayan Türk halkının kültür ve sanat hareketlerini canlandırıp geliştirir. Şehir merkezlerinden köylere kadar Türkçe eğitim yapan okulların açılması, ders kitaplarının Türkçe basılması ve Türk dilinde eğitim yapan fakülte ve yüksek okulların açılması, Türk kültür hayatının Yugoslavya sınırları içinde büyüyüp gelişmesine zemin hazırlar. Bu bakımdan çağdaş Yugoslavya Türk edebiyatı, Birlik ve Tan gazetelerinin çatısı altında başlayıp gelişmiştir denilebilir. Ancak Balkan Türk edebiyatının kökleşmesi 1960’lı yıllardan sonra olur.  Bu tarihe kadar çok sayıda gazete, dergi ve kitap yayımlanır. Bilhassa Birlik ve Tan dizileri çevresinde yayımlanan sayısız kitapları zikretmek yerinde olur. Çeşitli kültür, sanat ve edebiyat faaliyetlerine imza atılır. Türk ve yabancı yazarlardan oluşan bir yazar kadrosu oluşturulur. Türkiye edebiyatından örneklere yer verilir. Dünya edebiyatından çeviriler yapılır. Birlik ve Tan çerçevesinde telif ve çeviri olmak üzere Türk diline kazandırılmış yaklaşık olarak 300 civarında eser bulunur.[2]

            1990'ların başında çıkan ve Yugoslavya’nın parçalanması ile sonuçlanan olaylar, Balkan coğrafyasında yaşayan Türkleri de etkiler. Türkçe yeniden yasaklı günlerine geri döner. Bu durum  kendi kimliğini ve dilini korumak isteyen Türkleri bir araya getirir. Büyük bir kültürel mücadele başlar. Bu mücadele için seçilen yollardan biri de, gazete ve dergi çıkartarak milli kimliği korumak olmuştur. Kosovada yayın yapmış ve yapmakta olan gazete ve dergilerin hepsi bu çabanın sonucudur.

Kosova, 1999 yılında Nato savaşından sonra, uluslararası gücün yönetimine girer, 2008 yılında da bağımsızlığını ilan eder. Bağımsızlıktan sonra her iki bölgedeki edebi anlayış kendi mecralarında akmaya ve gelişmeye başlar. Kosova'da Tan yayınlarının başlattığı bu kutsal görev, Nato saldırısından sonra, “Yeni Dönem” haftalık gazetesi (24 Kasım 1999), “Çığ” Yazın Sanat Dergisi (Ocak-Şubat 1999), Türkçem Aylık Popüler Çocuk Dergisi (1999), “Sofra” Kültür-Sanat Dergisi (Ocak 1999), “Bay” Balkan Aydınları ve Yazarları Aktüel Kültür Sanat Dergisi (Prizren, Eylül 1994), Mamuşa’da “Derya” Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi (2002), “Bal-Tam” Türklük Bilgisi Dergisi (2004), “Kosova Haber” Sanal gazetesi (Nisan 2006), Kosova habert, ”Bahar” Çocuk Aylık Dergisi (Nisan 2007),“İmza” Toplum Bilim Kültür Sanat Dergisi (Aralık 2012) ile Makedonya'nın başkenti Üsküp’te “Birlik” Gazetesi çerçevesinde çocuk dergileri de yayımlanmıştır. “Bahçe” (Eylül-Ekim 2004), yayımlanır. “Köprü” Kültür Sanat Dergisi (2002), “Ufuk” Kültür Sanat Eğitim ve Aktüalite Dergisi (Ocak 2009) ve Resne'de yayımlanan “Kızıl Elma” dergilerini eklemek gerekir.

            17 Şubat 2008 tarihinde Kosova’nın tam bağımsızlığını kazanması ile Türkçe dergi ve gazeteler için daha rahat bir döneme girilir. Bugün Kosova Türk toplumu için az sayıda da olsa bazı gazete ve dergiler, yayınlarına Türkçe olarak devam etmektedir.

Bu çalışma, Yeni Türkiye yayınlarının Balkanlara yönelik özel cildi için, yeniden hazırlanmıştır. Yazının iskeletini H.Hüseyin Demir ve Murat Çabanla birlikte  2013 yılında Tiranda sunduğumuz aynı adlı tebliğ oluşturmaktadır. Ayrıca, daha evvel bu alanda yayınladığımız çaşitli makale ve tebliğlerden de faydalanılmıştır. Makale, gazete ve dergi olmak üzere iki başlıktan oluşmaktadır. Gazeteler de basılı ve internet olmak üzere iki alt başlığa ayrılır. Dergiler ise ağırlıklı olarak basımı yapılan yayınlardır. Bunlar da, Bilimsel Dergiler, Edebiyat, Sanat ve Kültür Dergileri ile Çocuk Dergileri biçiminde tasnif edilmiştir. Ancak tespit edip ulaşamadığımız dergiler ise, diğerleri başlığı altında sadece isimleri verilerek belirtilmiştir. Umuyoruz ilerleyen çalışmalarda bu eksikler de giderilebilir. Ayrıca, bu alanda çalışma yapacaklar için bilhassa belirtmek isteriz ki, yukarıda adları zikredilen gazete ve dergiler imkânlarımız ölçüsünde taranarak PDF formatına aktarılmaktadır. Yıl sonuna kadar bu konuda önemli bir mesafe alacağımızı düşünüyoruz.

Şimdi isterseniz, Kosova’da Türkçe olarak yayınlanan gazete ve dergiler üzerinde duralım:

            2. Kosova'da Yayınlanan Türkçe gazete ve Dergiler

            a. Gazeteler

            1. Basılı Gazeteler

            a. Tan Gazetesi:

            Balkanlardaki Türk Halkı için 1912’de başlayan suskunluk, 1951 yılında Türk kimliğinin tanınmasıyla son bulur. Devletin, her topluma kendi diliyle eğitim ve yayın hakkı vermesiyle Türkler için yeni bir dönem başlar. Devlet tarafından desteklenen Tan Basın ve Yayıncılık şirketi kurulur. 1 Mayıs 1969 tarihinde Tan Gazetesi yayın hayatına başlar. Kosova’da otuz yıl (30) aralıksız yayınlanan en uzun ömürlü Türkçe gazete olarak karşımıza çıkan Tan,  20 Mart 1999 tarihinde yayınlanan son sayısıyla da tozlu raflardaki yerini alır. Haftalık yayınlanan Tan Gazetesi, toplam 1.536  sayıya ulaşmıştır.

Tan gazetesi, toplumsal, siyasal ve kültürel haftalık bir gazetedir. Yayınlandığı yıllarda Kosovada yaşayan Türklerin sesi soluğu olmuştur. Türk halkının ihtiyacı olan her türlü yazıyı yayınlar. Gazetenin genel olarak haber ağırlıklı bir yapısı vardır.  Ancak diğer bölümleri de oldukça doludur. Sayfalarında hikâye, şiir, halk edebiyatı ürünleri, edebiyat yazıları, dil ve dil öğretimi, folklor, tiyatro, toplumsal, politik, ekonomik, kültürel ve eğitim konularında yazılmış, haber, rapor, söyleşi, tanıtım, deneme, makale, değini gibi çok sayıda yazı bulunur.  Edebi eserler, Türk ve Dünya edebiyatından seçkiler/çeviriler dikkati çeker. Magazin ve  spor sayfaları yer alır. Haftalık radyo ve televizyon programı verilir. Ayrıca çocuklara ve kadınlara yönelik sayfalar bulunur. 

1980 yılında gazetenin Genel Yayın Yönetmeni olan Nevzat Hüdaverdi, gazetenin içeriğini şu cümlelerle anlatır:

“Kosova'da Türk halkına seslenen tek gazete olduğu icin Tan, günlük enformatik, politik olaylarla ilk beş sayfasını dolduruyoruz. Kalan sayfalarını ise, Kosova'da yaşayan Türk halkının gereksinimlerine göre düzenliyoruz. Bu kalan 11 sayfası için de kültür, eğitim, öğretim, çocuklara ait sayfamız var, kadınlara ait bir sayfamız var, yazın sayfamız var, söyleşi sayfamız var, spor sayfamız var vs. Ve bu sayfalar içinde genellikle,Türk halkının kültürel kalkınması yolunda karşılaştığı sorunları ele alıyoruz. Bu yolda elde ettiği başarıları inceliyoruz.”[3]

Tan gazetesinin ilk 20 sayısı 15 günde bir çıkar. 3 Mart 1970 tarihinden sonra gazete haftalık çıkmaya başlar. Gazetenin kimlik bilgileri ana sayfada, gazete adının hemen altında ve son sayfada verilir. Künyede gazetenin çıktığı yıl, sayı, çıkış tarihi, başyazarı, gazeteyi hazırlayanlar, gazete fiyatı, abone koşulları, cari hesap, telefon ve iletişim bilgileri yer alır. Son sayfada ise, gazetenin basıldığı yer, fiyatı, banka hesap numarası ve adres bilgileri verilir. İlk sayıdan başlayarak gazetenin son sayısına kadar gazeteyi hazırlayan redaksiyon üyeleri künye bilgilerinde belirtilir. Gazetenin müdürü aynı zamanda gazetenin başyazarı (editörü) olarak kurucu tarafından atanır. Tan gazetesinde bu göreve atanan müdür ve başyazarlar sırasıyla şöyledir: Süleyman Brina, Bedri Selim, Nevzat Hüdaverdi, Şakir Maksut, Raif Vırmiça ve Enver Baki.

Tan gazetesi, Türkçe harf ve karakterlerin bulunmayışı nedeniyle Priştine’de basılamaz. 1969 – 1977 yılları arasında Üsküp “Nova Makedonya” matbaasında, 1978 yılından itibaren de, Priştine’de yeni yapılan Basın Sarayı’nın bitişiğindeki “Rilindya” matbaasında basılır. İlk yıllarda bilhassa baskı tekniğinin eskiliği ve teknik aksaklıklar nedeniyle çeşitli dil ve imla hatalarına rastlanır.

Tan gazetesi A3 ebadında basılan bir gazetedir. Ancak yıllara göre gazetenin ebadında da bazı değişiklikler gözlenir. 1969-1977 yıllarında Üsküp “Nova Makedonya” matbaasında basıldığı dönemde gazetenin ebadı, 27x38 cm’dir. Bu dönemde orta boy bir gazete görünümünde olan Tan, 1978 – 1990 yıllarında ise, standard boya ulaşır. Gazete, bu yıllarda Priştine “Rilindya” matbaasında basılır. Bundan sonra kapanıncaya kadar, 32x45 cm formatında yayınlanır.  Uzun yıllar 16 sayfa olarak basılır.  1990’ların başında Yugoslavya’da iç karışıklıklar başlar. Ekonomik problemler baş gösterir. Gazete de bundan nasibini alır, sayfalarını, önce 12’ye, savaşın başlamasıyla da 8’e düşürür. Kısaca Tan gazetesi, 16, 12 ve 8 sayfalık formalar halinde basılır. Tan’ın başlangıçta tirajı 2000’dir. Sonraki yıllarda tirajı giderek yükselir ve 3500’ü geçer. Gazete Kosova, Makedonya ve Türkiyede satılır.

Tan gazetesi şekil ve içerik açısından iki dönemde incelenebilir. İlk dönem 80’lerin sonuna kadar devam eder. İlk yıllarda sayfa yapısı tam oluşmamıştır. Ayrıca  gazetenin bölümleri de yoktur. Zaman zaman yapılan değişikliklerden bu hususta bir arayışın sürdüğü açıkça görülür. İlerleyen dönemlerde gazete sayfaları çeşitli bölümlere ayrılır. Bazı değişiklikler yaşansa da, 1980’li yıllarda gazetenin sayfa adları kesinleşir. Buna göre gazete şu sayfalardan oluşur: Ana Sayfa, İç olaylar, Dünya, Ekonomi, Belediyelerimiz, Kültür – Eğitim, Yazın-Sanat, Kadın ve Sağlık, Şiir Sofrası, Çocuk, Radyo-Tv-Filmler, Kronik ve Spor Sayfaları. Ancak son yıllarda bu isimlerin bazılarında da değişikliğe gidilmiştir.

Tan gazetesi, yayın dili olarak Türkiye Türkçesini esas alır. Bu durum Türkçe’nin gelişmesinde de etkili olur. Gazetenin çıktığı ilk dönemlerde yayınlanan yazı ve haberlerin çoğu, devrin toplumsal ve politik tavrını yansıtır. 1951 yılında Türkçenin itibarının iade edilmesiyle birlikte açılan okullarda Türk Dil Kurumunun benimsediği latin alfabesi ile eğitim yapılır. Tan redaksiyonu da o yıllarda Türkiyede bazı kesimler tarafından benimsenen dilde sadeleşme taraftarıdır. Bir çok yeni sözcük üretilir. Zaman zaman aşırılığa kaçan bazı yazarların kullandığı ‘öz Türkçe’ sözcük ve tanımlamaların anlamını bugün dahi çözmek hiç de kolay değildir.

Türkçe ve Türklük açısından bir lokomotif işlevi gören Tan gazetesi, bilhassa Türk azınlığının bilinçleşmesi, birlik ve beraberliğinin sağlanması açısından önemli yayınlar ve etkinlikler yapar. Kurulduğu ilk günden itibaren Tan sadece sıradan bir haber gazetesi olmaz. Eğitim, kültür, edebiyat ve sanat alanlarında da önemli başarılara imza atar. Çağdaş Kosova Türk Edebiyatın gelişmesi için tüm imkânlarını zorlar. Yeni ve genç kuşakların yetişmesi için gayret sarf eder. Onlardan gelen şiir, yazı, çizim ve röportajlara geniş yer verir.

Tan gazetesinde Kosova, Yugoslavya, Türkiye ve dünya edebiyatının seçkin yazar ve şairlerinin eserlerine yer verilir. Yabancı yazılar tercüme edilerek yayınlanır. Gazetede yazıları çıkan gazeteci yazarlar arasında sürekli kadroda olan ve işe alınan profesyonel gazetecilerin yanı sıra, dışarıdan yazı gönderen isimler de bulunur.  Bu manada, Yugoslavya Çağdaş Türk Edebiyatı “Birlik” ve “Tan” yayınevlerinin çatısı altında filizlenip büyümüştür denilebilir. Tan Gazetesi özellikle Kosova’da yaşayan Türk halkını cesaretlendirerek diğer toplumlar karşısında kendi varlıklarını ortaya koymakta ve korumakta etkin bir rol oynamıştır.

Tan'la birlikte yayıncılık faaliyetleri daha da hızlanır. Tan'ın oluşturduğu yayın ortamı ile yetiştirdiği yazar kadrosu yayıncılık konusunda en verimli dönemini yaşar. Bilhassa dergicilikte büyük bir canlanma olur. 1971 yılında Prizrende, Doğru Yol Derneği tarafından çıkarılan Doğru Yol (sonradan ismi Esin olarak değişir), 1973 yılında Tan yayınlarınca çıkarılan Çevren, 1979 yılında yayın hayatına başlaya Kuş dergileri hep bu ortamdan beslenir. Sonraki yıllarda da onlarca dergi ve gazete Kosovadaki Türkçe yayın hayatına dahil olur. Tan’dan sonra yayınlanan bütün gazete ve dergilere Tan’ın etkisi olmuştur.

Ayrıca Kosova Türk halkının kitap ihtiyacını karşılamak amacıyla Tan Kitap Dizisi oluşturulur. Bu çerçevede 1974-1999 tarihleri arasında başta hikâye, roman, tiyatro, şiir, antoloji ve biyografi türlerinde olmak üzere 150'den fazla kitap yayımlanır. Kitaplar, 60 ile 250 sayfadan oluşur. Bunların içerinde eski Yugoslavyadaki Türk yazarların eserleri çoğunluktadır. Ayrıca Yugoslavyada yaşayan diğer toplulukların eserlerinden de tercümeler bulunur. Türkiyeden bazı yayın evleriyle ortak yayınlar yapılır. Bu yayınlar Türkiye’de ve Kosova’da satılır.

b. Yeni Dönem Gazetesi:

1990'lı yılların başında Yugoslavya'da başlayan iç karışıklıklar Kosovaya sirayet eder. Kosova'daki büyük mücadele 1999 yılındakı NATO’nun müdahalesiyle son bulur. Türk toplumu gerek savaş döneminde gerekse, müdahaleden sonra çeşitli zorluklarla karşıkarşıya kalır. Kosova'nın yönetimini geçici olarak ele alan yabancı misyonlar, “Kosova’da Türk yok, sadece Türkçe konuşanlar var.”^[4] diyerek, Türklerin ve Türkçenin resmi varlığını kabül etmezler. Böyle bir ortamda,   Yeni Dönem gazatesi yayın hayatına başlar. “Yeni Dönem Türk Medyası” adlı kuruluşun bünyesinde yayımlanan gazetenin sahibi Mehmet Bütüç'tür. İlk sayısı 24 Kasım 1999 tarihinde basılan Yeni Dönem, “Kosova Türklerinin İlk Bağımsız Gazetesi” şeklinde  tanımlanabilir.

Gazetenin kurucusu, Mehmet Bütüç, Yazı İşleri Müdürü ise Sencar Karamuço’dur. Haber gazetesi olması nedeniyle genel muhabirlere ek olarak Balkan ve Ankara, Gilan ve Mamuşa mubabirleri de bulunmakdır. Yeni Dönem Türk Medyası Danışma Kurulu; Fikri Şişko, Refki Taç, Zeynel Beksaç, Agim Rifat Yeşeren, Levent Koro, Elsev Brina’dan oluşmaktadır.

Gazete, Orta boy bir gazetedir. (Tabloid boy 59,7 cm x 37,5 cm) Haftada bir 20 sayfa olarak yayınlanır. Dergide farklı başlıklardan oluşan -bazen bölüm ismi değişse de- toplam 15 bölüm bulunur. Bölümler; Kosova, Balkan, Dünya, Türkiye, Güncel, Bulmaca Köşesi, Kitap Tanıtımı, Gençlik, Çocuk, Kültür-Sanat, Duyurular (Konkurs), Sağlık, Toplum ve Spor’dur.

Haber ile ilgili bölümlerin dışındaki bölümlerde kadın ve aile hayatı için gerekli bilgiler, çocukların kültürel ve dini eğitimi, yemek kültürü, hikaye, mani, tekerleme, şiir gibi edebi türler, eski ünlü yazarlar, şairler ve Kosova Türk kültürüne ait yazılar yer almaktadır. Spor bölümünde ise dünya spor haberleri yanında Türkiye spor haberlerine de yer verilir.

Prizrende yayınlanan gazete, haber ve yorum ağırlıklıdır. Haftalık olarak basılan Yeni Dönem Gazetesi, 2008 yılına kadar devam eder. Gazetenin ayakta kalması için bir süre TIKA tarafından maddi olarak desteklenir. Ancak zamanla kesilen maddi yardımlar, gazetenin kapanmasına neden olur. 10 yıl boyunca aralıksız yayımlanan gazete, maddi imkansızlıklar nedeniyle 17 Temmuz 2008 tarihinde 436. sayısıyla yayın hayatından kalkar. Kapandıktan sonra Kosova, eski Yugoslavya ülkeleri, Azerbaycan ve  Türkiye’den çok sayıda manevi destek mektupları alır. Kosovanın bağımsızlığından sonra yayımlanan ilk Türkçe gazetenin kapanmaması için yapılan çalışmalar sonuç vermez.

Yeni  Dönem  Gazetesi, Bağımsızlıktan sonra kendisini toparlamaya çalışan Kosova Türk toplumunun eğitim, kültür, haberleşme ve diğer bir çok alanda hizmetinde bulunur. Demokratikleşme, yerel ve merkezi birimlerin kurumsallaşması, sivil toplumun oluşturulması,  entegrasyon  ve çok  uluslu  değerlerin yaşatılması ile eğitim, kültür ve ana dili  eğitimi alanlarında çok etkin bir rol oynar.[5]

            c. Evlad-ı Fatihan Gazetesi:

            Evlad-ı Fatihan, Türk Kültürü ve Medya Derneği'nin yayımladığı ve halen Kosovada basılı yayın yapan tek Türkçe gazetedir. “Kosova Türklerinin Hür ve Bağımsız Sesi” sloganıyla yayımlanan gazete, haber ağırlıklıdır. Güncel konuların yanısıra Kosova ile Türkiye’deki gelişmelere de yer verir. Ayrıca kültür-sanat olaylarına da kapılarını kapatmaz.

            İlk sayısı Şubat 2013 tarihinde yayımlanan Evlad-ı Fatihan, bugün 18. sayısına ulaşmıştır. 15 günde bir yayımlanan gazetenin ditörü, Avukat Reyhan Süleyman’dır. Gazete, Prizrende basılır ve buradan bütün Kosovaya, hatta Almanya, Avusturya gibi bazı Avrupa ülkeleri ile Türkiye’ye ulaştırılır. 10 sayfadan oluşan gazetenin dağıtımıi ise, abonelik sistemi ile yapılır. Tirajı 2000 civarındadır.

            Adını Fatih Sultan Mehmet'in bölgeyi Fethinden alan gazetenin, isim hikayesi editörü Reyhan Süleyman'ın ağzından şöyle anlatılır: “Evlâd-ı Fatihan ismini, Fatih Sultan Mehmed’in Prizren’i fethetmesinden dolayı, gazeteye isim olarak verdik. Bizler de burada, onun evlâtlarıyız, torunlarıyız.”[6]

                Gazetenin asıl hedefi Kosova Türklerinin bugüne kadar kaybetmiş olduğu değerleri topluma yeniden kazandırmaktır. Çeşitli sebeplerle eserlerini halka ulaştıramayan araştırmacı ve yazarların elinden tutmak, seslerini duyurmak ve onlara yer açmaktır. Kısacası Kosova'da Türklük değerlerini yeniden uyandırmak ve canlandırmaktır.[7] Gazetenin bir başka amacı da Kosova gençliğinde kaybolmaya başlayan okuma alışkanlığını tekrar kazandırmaktır.

            2. İnternet Gazeteleri

            a. Kosova Haber:

            Kosova Haber bir internet gazetesidir. Entellektüel ve Medya Derneği tarafından 2006 yılında ilk sayısını yayınlayan gazete, güncel haber sunmak ve internet kullanıcısının habere ulaşmasını kolaylaştırmak için oluşturulmuş haber esaslı bir internet sitesidir. İç dizayn ve teknik özellikleri açısından oldukça kullanılışlıdır. www.kosovahaber.net adresinden yayın yapmaktadır.

            Gazete, dürüst, zamanında haberi ulaştırma ve ilkeli olma anlayışını benimser. Kosovada meydana gelen gelişmeleri hem kendi haberci ekibiyle hem de diğer ajanslarla işbirliği yaparak  okuyucularına sunmaya çalışır.[8] Ayrıca haber ajansı olarak da çalışan Kosova Haber'in ürettiği haberler, başta Balkanlar olmak üzere Türkiye ve Avrupadaki birçok haber yayıncısına da kaynaklık eder.

            Prizrenden yayın yapmakta olan gazetenin günlük yüz binin üzerinde takipçisi bulunmaktadır.[9] İnternet kullanıcısının habere ulaşma ihtiyacını karşılamak üzere dizayn edilmiş olan gazetede, Anasayfa, Siyaset, Ekonomi, Kültür –Sanat, Eğitim, Söyleşi, Resim-Video, Astroloji ve İlanlar bölümü bulunur. Gazetenin üyelik sistemi gerektiren bölümleri de bulunur. Sizden Gelenler ve gündemdeki olayları değerelendirmek için oluşturulmuş Anket köşesi okuyucaları ile hayat bulur.

            Sitenin haber nitelikli yazıları ön plana çıkmakla birlikte Kültür-Sanat, Eğitim ve Söyleşi bölümleri de dikkat çekicidir. Gazetede haberler dışında, kültür-sanat etkinliklerinden milli günlerdeki kutlamalara kadar birçok faaliyete yer verilir. Köşe yazılarının özel takipçileri bulunur. Ayrıca Kosovada Arnavutça yayımlanan gazetelerin haber başlıkları da okuyuculara sunulur. Gazete sayfalarına çeşitli reklamlar da alır. Bunlar ağırlıklı olarak  Türk şirketlerine ait reklamlardır.          

            b. Kosova Port:

            2010 yılında Kosovada İnternet üzerinden Türkçe haber sitesi olarak kurulur.  Kosova ve Balkanlardaki güncel gelişmeleri esas alır. Gazete, kendisini tarafsız, kaliteli ve hızlı haberciliğin temel ilkelerinden ayrılmaksızın okuyucu merkezli bir gezete olarak tanımlar.[10]

            Gazetenin amacı, güncel, taze ve her şeyden önce özgün haberler sunmaktır. Yerinde takip edilen gelişmelerle ilgili anlaşılır ve yalın dille yazılmış haberleri okuyuculara en hızlı şekilde ulaştırmak vaz geçilmez ilkelerindendir.[11]

            “Kosova’nın Haber Portalı” sloganıyla yayın yapan gazetenin merkezi Priştina’dır. Ayrıca Kosova’nın tek videolu haber sitesidir. Ela Kasap ve babası Ercan Kasap tarafından yönetilmektedir. Gazetenin dikkat çeken yönlerinden biri de çok sayıda köşe yazısının bulunmasıdır. Bu köşelerde akademisyenlerden genç yazarlara kadar bir çok isim, dil, kültür, edebiyat ve sanat olayları ile sosyal, siyasi ve politik konulara kadar bir çok meseleyi kaleme alır.

Gazetede şu bölümler bulunur: Anasayfa, Kosova Haberleri, Siyaset, Eğitim, Kültür ve Sanat, Ekonomi, Balkanlar, Köşe Yazıları, Gündem, Sağlık, Spor, Yaşam, Video Haber’dir. Ayrıca “Son Haber” bölümünde son dakika haberleri verilmektedir.  Ara başlık olarak “Adresler” bölümü de bulunmaktadır. Burada Kosovadaki bütün resmi kurumların adres ve iletişim bilgileri bulunmaktadır. Dikkat çeken bir başka bölümü ise “Gündem” bölümüdür. Bu bölümde, başkent Priştine’de, günlük resmi ve özel tüm etkinliklerin nerede ve ne zaman yapılacağı yazılır.

            www.kosvaport.com  adresinden yayın yapan gazete, Kosova merkezli haber yayınlarının önemli adreslerinden birisidir. Dili Türkçedir.  Köşe yazılarından, aldığı reklamlardan ve facebook adresindeki takipçilerinden Kosovada dikkatle takip edilen bir gazete olduğu anlaşılıyor. 

            c. Yeni Kosova:

Yeni Kosova, haber yorum ağırlıklı bir internet gazetesidir. 2012 yılı Ekim ayında yayın hayatına başlar. Kosova Türk toplumuna ve Türkçe konuşan herkese hitap etmektedir. Kosovaya yeni bir bakış açısı sunmayı amaçlayan gazete “Genç Bakış” sloganıyla yola çıkar.[12]

Gazete, yeni neslin doğru, detaylı, aydınlatıcı bilgilere ulaşabilmesi, aynı zamanda hür ve bağımsız olarak kendi haber analizlerini ve makalelerini yayınlayabilmeleri için tasarlanmıştır. Gerekli kimlik bilgilerini beyan etmek şartıyla herkesin haber, yorum ve köşe yazısı yazmasına izin verilir. Hedef kitle tüm Kosova olmakla birlikte özellikle genç Kosovalılardır. Gazete, toplumda meydana gelen her türlü sosyal ve kültürel gelişmeyi okuyan, analiz eden ve bunları başkalarıyla paylaşmak isteyen insanların yazılarını paylaşmaktadır.

Gazetede Ana Sayfa, Siyaset, Makale, Tarih Dosyası, Hakkımızda, İletişim, Yazarlar, Son Eklenenler, Son Yorumlar şeklinde ana başlıklar, Haftanın makalesi, Haftanın Karikatürü, Kutlamalar gibi ara başlıklar bulunmaktadır. Yeni Kosova’da şuana kadar köşe yazısı yayımlanan yazarlar arasında Berkant Curi, Engin Selim, Erdal İsmail, Ergin Jable, İbrahim Arslan, Kaan Gencay Dani, Necati Tarhan, Özcan Pehlivanoğlu, Sadullah Sipahioğlu, Yalçın Mazrek, Zeki Çalışkan’ın isimleri sayılabilir.

Köşe yazıları ve makalelerin altında yorum kısımları bulunmaktadır. Buralardan gazetenin bir hayli takipçisinin olduğu anlaşılmaktadır. Bazen bir haber veya köşe yazısı için onlarca yorum yapıldığı görülür. www.yenikosova.com adresinden yayınlanmakta olan Yeni Kosova,  yeni yazarlar ve yorumculara kapılarını sonun kadar açmıştır.